GIẢI THƠ THƯỜNG NIÊN
(Được khởi xướng bắt đầu từ Báo giấy số 2)
oOo
1. MỤC ĐÍCH:
– Tìm kiếm nhịp điệu và cái hay mới của thơ Tân hình thức.
– Tìm kiếm giá trị của ngôn ngữ đời thường trong thơ Tân hình thức.
2. ĐỀ TÀI:
– Tác động xã hội trong hòan cảnh đổi thay (kinh tế thị trường, tòan cầu hóa và thời đại thông tin đại chúng) đối với đời sống chúng ta hiện nay.
3. THỂ LOẠI:
– Chuyên thơ Tân hình thức. – Tác phẩm dự thi phải sáng tác theo đúng những thể thơ căn bản Việt Nam như 5 chữ, 7 chữ, 8 chữ và lục bát không vần. – Tác phẩm dự thi phải vận dụng những yếu tố thơ Tân hình thức trong sáng tác, bao gồm: Vắt dòng, tính truyện, kỹ thuật lập lại (nhịp điệu) và ngôn ngữ đời thường. – Chú tâm vào nhịp điệu và ngôn ngữ đời thường. – Những sáng tác mang âm hưởng vần điệu hoặc ngôn ngữ khó hiểu và tính không liên tục của thơ tự do đều bị loại trừ. – Người dư thi phải viết một đoạn ngắn về phong cách hoặc những trải nghiệm qua tiến trình sáng tác thơ Tân hình thức. – Tác phẩm dự thi chưa đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng; chưa xuất bản sách và phổ biến dưới mọi hình thức.
5. ĐỐI TƯỢNG DỰ THI:
Các nhà thơ chuyên và không chuyên nghiệp, cùng mọi tầng lớp nhân dân hiện sống, làm việc ở trong hoặc ngoài nước Việt Nam. Mỗi tác giả dự thi không quá 10 tác phẩm được bình xét (tác phẩm thường là 1 chùm thơ không quá 5-10 bài) và chỉ ghi 1 (một) tên thật (hoặc bút danh) cho 5 tác phẩm. Các bài bị loại ra tác giả được phép thay thế bằng các bài thơ khác sao cho đến khi chùm thơ được BBT và bạn đọc đánh giá là đạt và hay nhất.
Mọi ngừơi đều có quyền gửi bài dự thi. Thơ Tân hình thức có những tiêu chuẩn (*) đánh giá rõ ràng, đó là những bài thơ có nhịp điệu (rhythm) độc đáo và lôi cuốn, cùng những ý tửơng trẻ trung, mới lạ, thể hiện đựơc những sinh động trong đời sống chung quanh, hoặc với chủ đề “Thơ Tình và Các Chủ Đề Khác”. Như thế thơ của người này không thế giống thơ của người khác, và mỗi người có thể dự thi nhiều lần, nhưng mỗi bài thơ phải khác nhau về mọi mặt. Đó là một thách đố cho những nhà thơ Tân hình thức.
6. QUY ĐỊNH CHUNG:
– Tác phẩm dự thi đăng trực tiếp vào mục GỬI BÀI của Diễn đàn. Đã gửi cho Giải Thơ, đừng gửi cho các diễn đàn khác. Trong trường hợp tác giả nào không có điều kiện gửi bài trên Diễn đàn có thể gửi vào địa chỉ info@tintho.net
– Phần trên mỗi tác phẩm ghi tên thật (hoặc bút danh – một trong 2 đều được) để lại email để Ban tổ chức tiện liên lạc. Tác giả chịu trách nhiệm về tác phẩm dự thi nếu có khiếu nại.
– Tác phẩm dự thi cũng đựơc tuyển chọn, sau khi được BBT và bạn đọc đánh giá sẽ được chọn đăng trong mục thơ Tuần trên diễn đàn và xem xét đăng trên website, nếu được tuyển chọn là những bài hay nhất tháng sẽ được đăng trên báo thơ xuất bản hàng tháng, các bài dở sẽ bị loại ra dần khi tới quý, được đánh giá theo thứ hạng từ trên xuống và in thành tuyển tập sau đó trong 1 năm. Các bài thơ và chùm thơ hay nhất sẽ được xem xét trao giải theo từng quý và năm.
– Ban tổ chức có quyền hủy bỏ kết quả và thu hồi giải thưởng nếu tác giả vi phạm thể lệ cuộc thi.
7. GIẢI THƯỞNG:
Giải thưởng hàng quý:
– Một giải duy nhất: là 3 số báo in gần nhất + hiện kim khi nguồn tài chính của quỹ phát triển thơ được dồi dào
Giải thưởng hàng năm:
– Một giải nhất: hiện kim 10.000.000đ + phần thưởng 12 số báo in của năm + tuyển tập thơ của năm
– Một giải nhì: hiện kim 6.000.000đ + phần thưởng 12 số báo in của năm + tuyển tập thơ của năm
– Một giải ba: phần thưởng 12 số báo in của năm + tuyển tập thơ của năm
(Các giải thưởng mang tính tượng trưng, có thể nhiều hoặc ít hoặc không có giải, giá trị giải thưởng không đồng nghĩa với giá trị tác phẩm, giá trị giải thưởng sẽ tăng khi có các nhà tài trợ ủng hộ cho quỹ phát triển báo giấy thơ đọc trên báo in – Poetry Journal in sprint và phụ thuộc phần lớn chất lượng thơ tham dự có đủ điều kiện để trao giải)
8. HỘI ĐỒNG GIÁM KHẢO: dự kiến Lê Hưng Tiến, Phạm Quyên Chi, Hồ Đăng Thanh Ngọc, Trầm Phục Khắc và Nguyễn Lương Ba.
9. THỜI GIAN VÀ NƠI NHẬN TÁC PHẨM:
a) Thời gian: Các bài thơ nhận được trong năm 2020 và các năm tiếp theo – Ban Tổ chức không chịu trách nhiệm trường hợp thư bị thất lạc.
b) Nơi nhận tác phẩm: đồng thời gửi về hộp thư baogiaytanhinhthuc@gmail.com; info@tintho.net
10. THỜI GIAN TRAO GIẢI:
Dự kiến 1 năm có một giải khi nhận đủ thơ từ các tác giả.
Thơ Tân hình thức Việt là một dòng thơ mới, vì vậy, để giúp cho các thành viên thuận lợi hơn trong việc sáng tác, đây là một vài góp ý:
“Trước khi sáng tác, phải chọn chủ để bài thơ, sau đó qua chủ đề (theme) chúng ta chọn giọng thơ (tone) cho phù hợp với chủ đề. Giọng bài thơ là cảm xúc biểu lộ của tác giả qua chủ đề bài thơ, còn tâm trạng (mood) là cảm xúc người đọc tiếp nhận qua giọng của bài thơ.
Ý tưởng đưa tới phương cách tìm kiếm chủ đề sáng tác Nhịp điệu đưa tới cách làm thơ.
Tìm kiếm chủ đề: Thơ Tân hình thức Việt đi vào đời sống, vì vậy cách tìm chủ đề sáng tác dựa vào mọi nguồn kiến thức. Với phương tiện google, nhà thơ dùng những chữ, nhóm chữ, mệnh đề và câu, liên hệ tới chủ đề và tình tiết bài thơ, để tìm kiếm những tài liệu nghiên cứu, những câu truyện có thực trong đời sống, qua những bản tin, phóng sự, video trên internet.
Cách làm thơ: “Thơ tự do viết và sửa đi sửa lại trên trang giấy (đa số những nhà thơ tự do nổi tiếng, đều sửa lại thơ họ). Còn thơ Tân hình thức, người làm thơ đọc thầm trong đầu, phối hợp những âm thanh bằng trắc và những chữ lập lại trong bài thơ, để tạo thành nhịp điệu.” Vì vậy, phải theo đúng cách sáng tác thơ Tân hình thức, tuyệt đối không viết một đọan văn xuôi trên giấy, đếm chữ xuống dòng, mà chỉ ghi lại khi bài thơ đã xong (để hiệu đính và tiếp tục hoàn chỉnh), hoặc ghi xuống từng câu để khỏi quên, trước khi tiếp tục những câu thơ khác. Vì tiến trình làm thơ Tân hình thức là đọc thầm trong đầu, chứ không phải dựa vào cây viết và tờ giấy. Hơn nữa, kỹ thuật lập lại của thơ Tân hình thức Việt phải nương theo giọng bài thơ, mới tạo ra được nhịp điệu tự nhiên (hay giọng điệu), và mỗi bài thơ có những giọng điệu khác nhau. Có như thế, chúng ta mới nối kết những câu thơ với nhau bằng hơi thơ, và nhịp điệu mới gắn bó tự nhiên với ý tưởng.
SÁNG TÁC THEO CÁCH LÀM THƠ TÂN HÌNH THỨC VIỆT
“Thơ Tân hình thức Việt kết hợp những yếu tố của thể luật và tự do, sáng tác với cả hai bán cầu não phải và trái. Cũng cần nhắc lại, thơ thể luật (vần điệu) sáng tác nghiêng về cảm xúc với bán cầu não phải, còn thơ tự do nghiêng về lý trí là loại thơ trí tuệ, với bán cầu não trái. Thơ Tân hình thức Việt phối hợp cả hai, giữa cảm xúc và trí tuệ, và nhịp điệu thơ là chiếc cầu nối. Trong não bộ, bán cầu não phải và trái được phân chia bởi mạng kết nối Corpus callosum. Người có Corpus callosum lớn có thể truyền tải dễ dàng dữ kiện giữa bên phải và trái não. Câu hỏi đặt ra, bán cầu não phải thuộc sáng tạo, còn bán cầu não trái thuộc phân tích, lý luận, nhưng tại sao tác phẩm sáng tạo lại đòi hỏi sự phối hợp của cả hai? Cái biết (ý tưởng mới hay ánh chớp lóe) đầu tiên thuộc bán cầu não phải, nhưng cái biết đầu tiên chỉ là cái biết từng phần, chưa đầy đủ và lập tức ghim thành thói quen nơi bán cầu não trái, cứ như thế cho đến khi cái biết (ý tưởng) đầy đủ trở thành kiến thức, nằm ở bán cầu não trái. Kiến thức phối hợp với các yếu tố khác tạo thành nội dung. Và nhịp điệu thơ, tương tự như mạng nối kết Corpus callosum trong não bộ, tùy thuộc cách làm thơ, phải đọc lên thành tiếng, hay đọc thầm trong đầu (đọc đi đọc lại nhiều lần), như vậy mới khơi dậy được cảm xúc và hòa nhập với nội dung, làm chuyển động quá trình sáng tạo. Đó là cách duy nhất để nhịp điệu có thể kết nối hai bán cầu não phải và trái với nhau trong sáng tác. Bởi vì nhịp điệu thơ thuộc bán cần não phải. Mà bán cầu não phải cần thiết cho việc am hiểu cảm xúc trong ngôn ngữ nói, thể hiện qua giọng hát, âm độ và sự chuyển giọng. Trái lại với nhịp điệu thơ, nhịp điệu văn xuôi thuộc bán cầu não trái, chỉ cần viết trên giấy như khi viết văn xuôi.”
Trích “Những bước đi mới hay câu hỏi về nhịp điệu thơ Tân hình thức Việt”
“Trường hợp, do thói quen tình cờ, một người làm thơ thường sáng tác vào những lúc nửa thức nửa ngủ, chuyện gì sẽ xảy ra? Trong khoảng thời gian đó, chúng ta tránh được sự can dự quá nhiều của tâm trí – khi suy nghĩ về thơ, chúng ta có thể dùng tâm trí để lý luận, tìm kiếm kiến thức, nhưng khi sáng tác chúng ta cần thóat khỏi những ràng buộc của tâm trí. Mỗi thể loại thơ có cách làm thơ khác nhau, thơ vần điệu dựa vào cảm xúc, thơ tự do dùng tâm trí, còn thơ Tân hình thức kết hợp giữa cảm xúc và tâm trí. Khi làm thơ, trong trạng thái lơ mơ giữa thức và ngủ đó, chúng ta phải tìm cách nhớ lại những câu chữ vừa mới sáng tác, bằng cách đọc lên (đọc thầm trong đầu), và đọc đi đọc lại nhiều lần, vì không có sẵn giấy bút để ghi lại. Khi sáng tác thơ vần điệu, người ta ngâm nga, mục đích làm những âm thanh bằng trắc và vần, nhịp nhàng với nhau, để tạo nhạc tính. Thơ tự do viết và sửa đi sửa lại trên trang giấy (đa số những nhà thơ tự do nổi tiếng, đều sửa đi sửa lại thơ họ). Còn thơ Tân hình thức, nếu không đọc lên thì làm sao phối hợp những âm thanh bằng trắc và những chữ lập lại trong bài thơ để tạo thành nhịp điệu? Những chữ kép lập lại đóng vai trò như vần trong thơ vần điệu, nhưng rải ra khắp bài thơ, nên không rơi vào sự đều đặn, hạn chế như vần ở cuối giòng của thơ vần điệu. Điều này làm cho nhịp điệu trong thơ Tân hình thức Việt phong phú và khác biệt, nơi từng bài thơ và từng người làm thơ, đẩy tới nhiều mức độ khác nhau, từ trầm lắng đến sôi nổi. Nhưng dù ở mức độ nào, người đọc cũng phải nhận ra được nhịp điệu thơ.
“Câu chuyện trên rút ra kết luận: Không có gì bắt buộc chúng ta phải sáng tác trong lúc ngủ, mà có thể sáng tác bất cứ lúc nào cảm thấy có hứng khởi, ban ngày cũng như ban đêm, lúc thức cũng như lúc ngủ. Trong trường hợp này, hành động đọc đi đọc lại nhiều lần, không phải để nhớ, mà để hình dung ra nhịp điệu của thơ. Và việc ghi lại trên giấy mới có tác dụng để nhớ. Khi đọc, và đọc đi đọc lại, sẽ hạn chế sự nghĩ của tâm trí, và bài thơ tiến hành theo những cảm nhận tự nhiên, chứ không phải từ những sắp xếp của lý trí. Sự ghi lại trên giấy khi bài thơ hoàn tất, chẳng khác nào quay trở lại một truyền thống mới là chữ in trong thời đại mà chữ in đang dần dần bị lãng quên, có lẽ là điều mà nhà thơ Frederick Turner gọi là ‘Truyền thống mới cái đẹp xưa’ chăng?”
Trích, “Nhịp điệu thơ Tân hình thức Việt trong tiến trình sáng tác”.
Một bài thơ Tân Hình Thức Việt điển hình phải đáp ứng các quy-/luật-tắc sau đây:
- Bài thơ phải mang hình thể một bài thơ trong những thể thơ Việt thông dụng!
- Bài thơ phải có ý tưởng và câu chữ liền lạc với kỹ thuật vắt dòng
- Sự lặp lại để tạo nhịp điệu phải tự nhiên và đa dạng theo cách làm thơ Tân hình thức Việt
- Bài thơ phải sử dụng ngôn ngữ thông thường
- Phải là thơ không vần chứ không là thơ vần điệu
Ngoài những yếu tố kỹ thuật, bài thơ được cho là hay còn tùy thuộc vào sự áp dụng nhuần nhuyễn và đồng bộ của các yếu tố kỹ thuật cùng ý tưởng mới lạ!
“Đó là một quan niệm tuyệt vời, và là một đóng góp quan trọng đối với văn học thế giới. Có lẽ ý tưởng xưa về nền “cộng hòa văn chương” có thể nổi lên lần nữa trong thời đại nơi tất cả đều nhận ra tính nhân bản chung của chúng ta và tìm kiếm cho văn học nghệ thuật một nền tảng đúng hơn, vì sự đồng cảm hơn là hệ tư tưởng.”
Nhà thơ & học giả Frederick Turner (Trích Vũ Điệu Không Vần – Thơ Khác)
“Điều đơn giản, một bài thơ Tân hình thức thất bại là do sự yếu kém về ý tưởng và người làm thơ không tạo được nhịp điệu. Như vậy, ý tưởng và nhịp điệu là hai tiêu chuẩn đánh giá một bài thơ Tân hình thức hay.”
Nếu thơ là phương tiện phát triển ngôn ngữ và văn học, đọc và viết, khơi dậy tưởng tượng, cảm xúc, khả năng ghi nhớ, cùng mối liên hệ giữa con người và thế giới chung quanh, thì Vũ Điệu Không Vần, cung cấp thông tin và kiến thức về thơ cho những người làm thơ, thúc đẩy khả năng sáng tác của họ, trên nguyên tắc: kiến thức + tưởng tượng = sáng tạo.
www.thotanhinhthucviet.vn | www.thotanhinhthuc.org | www.tintho.net
DIỄN ĐÀN TIN THƠ TRÊN WEB | DIỄN ĐÀN WEB THƠ TÂN HÌNH THỨC VIỆT | www.facebook.com/groups/thotanhinhthuc | www.facebook.com/thotanhinhthuc |
BÁO GIẤY TIẾNG VIỆT www.facebook.com/groups/baogiaythotanhinhthucviet/ |
EMAIL/ HÒM THƯ info@tintho.net | baogiaytanhinhthuc@yahoo.com | baogiaytanhinhthuc@gmail.com | journalinprint@gmail.com |
PUBLISHER/ ĐỌC BÁO TRỰC TUYẾN https://issuu.com/tanhinhthucviet |
“…Thơ Tân hình thức” là một hình thức tối giản của báo giấy, đáp ứng nhu cầu chuyển tải qua các phương tiện truyền thông hiện đại.”…
“Như vậy thể thơ không vần đạt hiệu quả về dịch thuật, thơ thành thơ, dù chỉ dịch chính xác theo nghĩa chữ. Bởi một bài thơ không có nhạc tính hay nhịp điệu, không thể là một bài thơ hay. Với bài thơ “Con Mèo Đen” như vậy đã đủ vì chứng tỏ được giá trị ở cả hai ngôn ngữ.”
Tan Hinh Thuc Publishing Club • www.thotanhinhthuc.org
